کتوتیفن

کتوتیفن یک داروی آنتی‌هیستامین است که برای کنترل علائم آلرژی و آسم استفاده می‌شود. این دارو علاوه‌بر اینکه اثرات هیستامین را کاهش می‌دهد، آزادسازی مواد محرک ایجادکننده آلرژی را نیز کم می‌کند و به تسکین علائمی مانند خارش و آبریزش چشم کمک می‌کند.

همچنین مطالعات نشان می‌دهند مصرف منظم کتوتیفن به مدت ۶ تا ۱۲ هفته می‌تواند علائم تنفسی آسم خفیف تا متوسط را تا ۷۰٪ کاهش دهد و نیاز به داروهای ضدآسم را تا ۵۰٪ کم کند، هرچند بهبود عملکرد ریه محدود است. این مقاله به بررسی موارد مصرف، نحوه استفاده، عوارض جانبی و نکات مهم کتوتيفن می‌پردازد تا با اطلاعات دقیق و ساده، به شما در مدیریت بهتر شرایط آلرژیک کمک کند.

جدول زیر خلاصه‌ای از مشخصات داروی کتوتیفن را در اختیار شما قرار می‌دهد.

^داروهای فهرست‌شده در این جدول، تمامی تداخلات دارویی کتوتیفن را شامل نمی‌شوند. بنابراین، در صورت مصرف هرگونه دارو، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

کاربرد کتوتیفن

کتوتيفن به دلیل خواص آنتی‌هیستامینی و تثبیت‌کننده سلول‌های ایمنی، در مدیریت برخی بیماری‌های آلرژیک مؤثر است. در ادامه، کاربردهای این دارو را بررسی می‌کنیم:

قطره کتوتیفن برای آلرژی‌های چشمی

قطره چشمی کتوتيفن خارش، قرمزی و سوزش چشم ناشی از التهاب ملتحمه چشمی (Conjunctivitis) را تسکین می‌دهد.

کتوتیفن برای آسم خفیف آتوپیک در کودکان

کتوتيفن خوراکی به‌عنوان درمان کمکی برای پیشگیری از حملات آسم آلرژیک در کودکان استفاده می‌شود و در کاهش شدت و تعداد حملات آسم نقش دارد. مصرف منظم (۶ تا ۱۲ هفته) برای اثربخشی کامل لازم است.

نحوه مصرف کتوتیفن

نحوه مصرف کتوتیفن بر اساس علت تجویز و شکل دارویی آن متفاوت است:

نحوه مصرف کتوتیفن برای آسم

این دارو برای پیشگیری از حملات آسم آلرژیک در کودکان، معمولاً دو بار در روز (صبح و شب) مصرف می‌شود. دوز دقیق باید توسط پزشک بر اساس وزن و شرایط کودک تنظیم شود.

دفت کنید که این دارو برای پیشگیری از حملات آسم است و در هنگام حمله و برای درمان حملات حاد آسم مناسب نیست.

می‌توان کتوتیفن خوراکی را با یا بدون غذا مصرف کرد، اما مصرف با غذا می‌تواند به کاهش عوارض گوارشی کمک کند.

نحوه مصرف قطره کتوتیفن

برای تسکین خارش، قرمزی و سوزش چشم ناشی از التهاب ملتحمه آلرژیک، دو بار در روز (با فاصله ۸ تا ۱۲ ساعت) یک قطره در هر چشم مبتلا، بچکانید.

قبل از استفاده از قطره چشمی، دست‌ها را بشویید و از تماس نوک قطره‌چکان با چشم یا دست خودداری کنید. اگر لنز تماسی دارید، آن را قبل از چکاندن قطره بردارید و ۱۰ دقیقه صبر کنید تا لنز را دوباره قرار دهید.

قطع مصرف کتوتیفن

باید از قطع مصرف ناگهانی کتوتیفن خودداری شود؛ قطع مصرف دارو باید به‌تدریج و طی ۲ تا ۴ هفته، تحت نظر پزشک انجام شود تا از عود علائم جلوگیری شود.

عوارض جانبی احتمالی کتوتیفن

کتوتیفن در موارد بسیار کمی ممکن است سبب افزایش وزن، راش پوستی، خواب‌آلودگی و خشکی دهان شود.

تداخلات دارویی کتوتیفن

کتوتیفن می‌تواند اثرات دارویی و عوارض جانبی خود را در تعامل با برخی داروها و مواد دیگر تغییر دهد یا تشدید کند. تداخلات مهم کتوتیفن خوراکی شامل موارد زیر است:

• داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور ازجمله بنزودیازپین‌ها (مانند آلپرازولام) و داروهای ضدافسردگی (مانند آمی‌ تریپتیلین)

• سایر آنتی‌هیستامین‌ها (مانند سیتریزین و فکسوفنادین)

• الکل

موارد هشدار مصرف

کتوتيفن، به‌ویژه در ابتدای درمان، ممکن است باعث خواب‌آلودگی شود. تا رفع این اثر، از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات خطرناک پرهیز کنید.

درصورتی‌که هریک از موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند، پیش از مصرف کتوتیفن با پزشک یا داروساز مشورت کنید:

• دیابت: به‌دلیل این که شربت کتوتيفن حاوی کربوهیدرات است، افراد مبتلا به دیابت باید آن را با احتیاط مصرف کنند و ترجیحاً از قرص استفاده کنند.

• سابقه حساسیت به کتوتیفن یا هر یک از اجزای دارو

• ابتلا به صرع یا تشنج

مصرف کتوتیفن در دوران بارداری و شیردهی

هر دارویی که در دوران بارداری و شیردهی مصرف می‌شود، می‌تواند تأثیر مستقیم بر سلامت جنین و نوزاد داشته باشد؛ از این رو بررسی ایمنی داروها در این دوران‌های حساس اهمیت بالایی دارد.

مصرف کتوتیفن در بارداری

کتوتيفن (خوراکی و چشمی) در دوران بارداری باید تنها در صورت ضرورت و تحت نظر پزشک مصرف شود. برای کاهش جذب سیستمیک قطره چشمی، می‌توانید پس از چکاندن، مجرای اشکی را به‌آرامی فشار دهید.

مصرف کتوتیفن در شیردهی

شیردهی در طول درمان با فرم خوراکی کتوتیفن توصیه نمی‌شود، مگر اینکه پزشک فواید آن را بیشتر از خطرات بداند.

به دلیل جذب سیستمیک بسیار کم قطره چشمی، انتظار نمی‌رود که تأثیر قابل توجهی بر نوزاد داشته باشد. با این حال، پیش از مصرف باید با پزشک مشورت شود.

مکانیسم اثر کتوتیفن

کتوتیفن دارویی است که به دو روش با آلرژی مقابله می‌کند. به‌عنوان آنتاگونیست غیررقابتی گیرنده H1 هیستامین اثرات آن را خنثی می‌نماید (خاصیت آنتی‌هیستامینی). همچنین، با تثبیت غشای ماستوسیت‌ها از آزاد شدن مواد محرک مانند هیستامین جلوگیری می‌کند. این دو مکانیسم مجزا با کاهش التهاب و واکنش‌های آلرژیک، به تسکین علائمی مانند خارش چشم و پیشگیری از حملات خفیف آسم ناشی از آلرژی کمک می‌کنند.

جدول اشکال دارویی و برندهای کتوتیفن

کتوتيفن به اشکال مختلفی مانند قرص (برای مصرف خوراکی)، شربت (مناسب کودکان) و قطره چشمی (برای علائم موضعی) در ایران موجود است. اطلاعات جدول زیر بر اساس منابع معتبر دارویی در ایران گردآوری شده است:

سخن پایانی

کتوتیفن یک آنتی‌هیستامین مؤثر برای پیشگیری از حملات آسم خفیف آتوپیک و تسکین علائم آلرژی چشمی است.

مصرف کتوتيفن طبق دستور پزشک و با درنظر گرفتن بیماری‌های زمینه‌ای یا داروهای مصرفی می‌تواند کم‌ترین عارضه و بهترین اثربخشی را برای شما ایجاد کند. برای خرید کتوتيفن می‌توانید با مراجعه به داروخانه‌های معتبر و ارائه نسخه پزشک اقدام کنید. در صورت تداوم مصرف، با داروساز مشورت کنید تا از ایمنی و اثربخشی دارو مطمئن شوید.

سؤالات متداول

1. شربت کتوتیفن برای کودکان چیست؟

شربت کتوتيفن یکی از اشکال این دارو است که برای کودکان تجویز می‌شود.

2. آیا شربت کتوتیفن برای سرفه کودکان مناسب است؟

شربت کتوتیفن می‌تواند برای سرفه‌های آلرژیک کودکان (مانند آسم یا رینیت آلرژیک) مناسب باشد، اما باید تحت نظر پزشک و با دوز مناسب تجویز شود

3. شربت کتوتیفن برای چی خوبه؟

شربت کتوتيفن برای پیشگیری از حملات آسم خفیف آتوپیک در کودکان تجویز می‌شود.

4. قرص کتوتیفن برای چی خوبه؟

قرص کتوتيفن یکی از اشکال این دارو است که برای پیشگیری از حملات آسم خفیف آتوپیک در کودکان بالای ۳ سال یا کودکانی که توانایی بلع قرص دارند، استفاده می‌شود.

5. آیا شربت کتوتیفن برای سرماخوردگی خوب است؟

خیر، شربت کتوتيفن برای درمان سرماخوردگی مناسب نیست. این دارو برای آسم آلرژیک مناسب است و روی علائم سرماخوردگی تأثیری ندارد. برای کاهش علائم سرماخوردگی، با پزشک مشورت کنید.

مطالعه بیشتر: بهترین قرص و دارو برای سرماخوردگی

6. آیا شربت کتوتیفن برای گلودرد خوب است؟

خیر، شربت کتوتيفن برای درمان گلودرد مؤثر نیست. این دارو برای کنترل آسم آلرژیک استفاده می‌شود و روی گلودرد (که معمولاً ناشی از عفونت است) تأثیری ندارد. برای درمان گلودرد، به پزشک مراجعه کنید.

7. شربت کتوتیفن برای سرفه خلط دار خوب است؟

خیر، شربت کتوتيفن برای سرفه خلط‌دار مناسب نیست. این دارو برای پیشگیری از آسم آلرژیک استفاده می‌شود و روی سرفه‌های خلط‌دار (که معمولاً عفونی هستند) اثری ندارد.

8. قرص کتوتیفن 1 برای چیست؟

قرص کتوتيفن ۱ برای پیشگیری از حملات آسم خفیف آتوپیک در کودکان بالای ۳ سال یا کودکانی که توانایی بلع قرص دارند، استفاده می‌شود.

9. ایا کتوتیفن ضد سرفه است؟

کتوتيفن یک داروی اختصاصی ضد سرفه نیست اما با کاهش التهاب و واکنش‌های آلرژیک می‌تواند به تسکین سرفه‌های ناشی از آلرژی کمک کند.

10. آیا کتوتیفن خواب آور است؟

بله، کتوتيفن به‌ویژه در فرم خوراکی و در ابتدای مصرف ممکن است باعث خواب‌آلودگی شود. این عارضه معمولاً خفیف و گذراست و تا رفع این اثر، از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات خطرناک خودداری کنید.

منابع: WebMD | Drugs.com | UpToDate

نویسنده: وحیده محمدزاده

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و کوثر معمارفر